ترس‌های شبانه در کودکان، پدیده‌ای طبیعی اما گاهی چالش‌برانگیز برای والدین است. این ترس‌ها با رشد احساسی و ذهنی کودک تغییر می‌کنند و گاهی تا سال‌های ابتدایی دبستان ادامه دارند. اما چرا کودکان از تاریکی و تنهایی می‌ترسند و والدین چگونه می‌توانند به آن‌ها کمک کنند؟
به گزارش پایگاه خبری کیمیای ایران / ترس‌های شبانه و مراحل رشد کودک
آیا تاکنون فکر کرده‌اید که چرا کودکان هنگام خواب دچار ترس می‌شوند؟ این ترس‌ها به سن و مرحله‌ی رشد احساسی و جسمی کودک بستگی دارند. هرچه کودک بزرگ‌تر شود، با انواع مختلفی از نگرانی‌ها مواجه می‌شود.
برای مثال، وقتی کودک برای اولین بار بازی‌های گروهی را تجربه می‌کند یا به مهدکودک می‌رود، ممکن است جدایی از والدین برایش اضطراب‌آور باشد. در مراحل دیگر، مانند یادگیری دستشویی رفتن، نگرانی جدیدی در او شکل می‌گیرد. او ممکن است بترسد که کنترل خود را از دست بدهد یا ناخواسته لباسش را خیس کند. چنین تجربه‌هایی باعث ایجاد استرس در کودک می‌شود، زیرا او دوست دارد والدینش را خوشحال کند و از ناراحت کردن آن‌ها واهمه دارد.
چرا کودک از تاریکی و تنهایی می‌ترسد؟
ترس از تاریکی، هیولاهای خیالی، یا تنها خوابیدن، بیشتر در سال‌های پیش از دبستان و اوایل دبستان دیده می‌شود. دلیل اصلی این ترس‌ها، رشد فوق‌العاده‌ی قدرت تخیل کودک در این دوره است. کودک در طول روز با داستان‌ها، فیلم‌ها و تخیلات خود مشغول است و شب هنگام، اشیای آشنای اتاق ممکن است در نظرش ترسناک جلوه کنند. از آنجا که کودک هنوز به‌خوبی نمی‌تواند بین واقعیت و خیال تمایز قائل شود، موجودات خیالی مانند هیولاهای زیر تخت برای او کاملاً واقعی به نظر می‌رسند.
ترس شبانه؛ طبیعی اما موقتی
روانشناسان معتقدند که ترس‌های شبانه، از جمله ترس از تاریکی، صدای ناشناخته، یا حتی ترس از جدایی از والدین، بخشی طبیعی از روند رشد کودک هستند. این مرحله معمولاً از حدود دو سالگی آغاز می‌شود و ممکن است تا هشت یا نه سالگی ادامه داشته باشد. در این دوران، کودکان کم‌کم متوجه خطرات واقعی در جهان اطراف خود می‌شوند و والدین باید به آن‌ها کمک کنند تا تفاوت میان تهدیدهای واقعی و تخیلات ذهنی‌شان را درک کنند.
چگونه به کودک کمک کنیم؟
1- محیط خواب آرام و امنی فراهم کنید: نور ملایم در اتاق، استفاده از عروسک یا پتوی محبوب کودک، و حفظ یک روتین مشخص برای خواب می‌تواند حس امنیت را در او تقویت کند.
2- به تخیلات کودک احترام بگذارید: اگر کودک از وجود “هیولای زیر تخت” صحبت می‌کند، ترس او را بی‌اهمیت جلوه ندهید. می‌توانید با یک “بررسی اتاق” به او اطمینان دهید که جای نگرانی نیست.
3-کنترل محتوای رسانه‌ای: داستان‌ها، فیلم‌ها و بازی‌های ویدیویی‌ای که کودک با آن‌ها درگیر است، می‌توانند بر ترس‌های او تأثیر بگذارند. از محتوای مناسب سن او استفاده کنید.
4- آموزش تمایز بین واقعیت و خیال: به آرامی و با زبان کودکانه برای او توضیح دهید که بعضی از ترس‌هایش واقعی نیستند و تخیل او در حال بازی کردن با ذهنش است.
5- حضور آرامش‌بخش والدین: گاهی اوقات، حضور کوتاه‌مدت والدین هنگام خواب و صحبت‌های آرامش‌بخش می‌تواند کودک را به تدریج برای خوابیدن به‌تنهایی آماده کند.
ترس‌های شبانه، بخشی طبیعی از رشد کودک هستند و با حمایت درست والدین، می‌توان آن‌ها را مدیریت کرد. مهم‌ترین نکته این است که کودک احساس امنیت کند و بداند که در مواجهه با ترس‌هایش تنها نیست.