اولین همایش سراسری “هوش مصنوعی در تحقق عدالت” توسط دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) با همکاری مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضاییه و با حضور اساتید، حقوقدانان و متخصصان برجسته کشور در تالار امیرکبیر دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) برگزار شد.
ملیکا قرمزی – به گزارش پایگاه خبری کیمیای ایران آنلاین/ حسن عبدلیان پور رئیس مرکز وکلای قوه قضائیه اظهار کرد: مرکز وکلا به عضویت اتحادیه وکلای بینالمللی در آمده و این دستاورد موجب افزایش اعتبار و توسعه فعالیتهای بینالمللی این نهاد شده است، این مدل نوین تاکنون در بسیاری از کشورهای همکار مطرح نشده و مرکز با جدیت در حال توسعه این حوزه است و رؤسای اتحادیههای وکلا در کشورهای مختلف از این ابتکار استقبال کردند، نباید فراموش کرد که عدالت باید اساس ورود فناوریهای نوین به عرصه حقوق باشد.
وی ضمن ابراز امیدواری نسبت به تأثیرگذاری این فناوریها در بهبود خدمات حقوقی، از همکاریهای فعال اعضای مرکز در این حوزه تقدیر کرد و افزود: سفر هیئت قضائی ایران به شهر سن پترزبورگ روسیه از برنامههای مرکز وکلای قوه قضائیه بود، در این سفر که با حضور مقامات عالی قضائی و وکلای کشور انجام شد، توافقات و تفاهمنامههایی با اتحادیه وکلای روسیه منعقد شد که همکاریهای قضائی و وکالتی در سطح بینالمللی را گسترش خواهد داد. حمایتهای ویژه ریاست قوه قضائیه از فعالیتهای بینالمللی مرکز، بر اهمیت تبیین این همکاریها در رسانههای ملی و بینالمللی است.
رئیس مرکز وکلای قوه قضائیه به مشارکت ایران در اجلاس کشورهای بریکس (برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) اشاره و خاطرنشان کرد: این اجلاس با توجه به جمعیت ۵۶ درصدی جهان و سهم ۳۸ درصدی اقتصاد دنیا از اهمیت ویژهای برخوردار است و همکاریهای حقوقی و قضائی بین این کشورها گامی مهم در ارتقای جایگاه ایران در عرصه جهانی است، همچنین یکی از دستاوردهای مهم این دوره، عضویت مرکز وکلا قوه قضائیه در اتحادیه وکلای بینالمللی مستقر در لندن بود که از قبل بسیاری این امر را غیرممکن میدانستند، اما این عضویت زمینه را برای تعاملات گستردهتر در حوزه وکالت و مبادلات علمی فراهم کرده است.
عبدلیان پور بر نقش حیاتی هوش مصنوعی در نظام وکالت و عدالت تأکید کرد: هوش مصنوعی میتواند جایگاه وکالت و پزشکی را متحول کند اما باید توجه داشت که اخلاق و عدالت اصول اساسی این تحول است، موضوع هوش مصنوعی در حوزههای وکالت و کارشناسی به طور جدی در مرکز پیگیری میشود و اعضای محترم مجموعه به حساسیت و اهمیت این موضوع آگاه هستند. اعضای خانواده بزرگ مرکز وکلا اکنون به حدود ۱۳۰ هزار نفر رسیده و این خانواده بزرگ امروز در عرصه ملی و بینالمللی به عنوان یک نهاد معتبر و اثرگذار شناخته شده است و امیدواریم با تلاش بیشتر، بتوانیم خدمات حقوقی و قضائی را به بهترین شکل به مردم عزیز کشورمان ارائه دهیم.
به گزارش ایمنا، هوش مصنوعی بهعنوان یکی از پیشرفتهترین فناوریهای عصر حاضر، پتانسیل بالایی در تحقق عدالت و بهبود کیفیت زندگی دارد، با استفاده صحیح از این فناوری، میتوان فرایندهای تصمیمگیری را شفافتر، تبعیضهای سیستماتیک را کاهش و دسترسی به منابع را عادلانهتر کرد. سیستمهای هوش مصنوعی قادرند حجم عظیمی از دادهها را تجزیهوتحلیل کرده و در فرایندهای حقوقی، اقتصادی و اجتماعی، تصمیمات دقیقتر و منصفانهتری ارائه دهند، با این حال هوش مصنوعی بدون مدیریت صحیح، ممکن است موجب تمرکز قدرت، افزایش نابرابریهای اقتصادی و سوءاستفاده از دادهها شود.
یکی از چالشهای مهم در مسیر تحقق عدالت از طریق این فناوری، حذف سوگیریهای الگوریتمی و تضمین بیطرفی در پردازش دادهها است؛ قوانین و نظارتهای دقیق باید تضمین کنند که سیستمهای هوش مصنوعی مطابق با اصول اخلاقی و انسانی توسعه پیدا کنند؛ هوش مصنوعی ابزاری قدرتمند برای ایجاد فرصتهای برابر، بهبود عدالت اجتماعی و تقویت شفافیت در تصمیمگیریها است. کشورهایی که آن را با هدف عدالتمحور و توسعه پایدار به کار میگیرند، نهتنها بهرهوری اقتصادی بیشتری خواهند داشت، بلکه جوامع انسانی سالمتر و متعادلتری را تجربه خواهند کرد، آیندهای که در آن عدالت به کمک هوش مصنوعی محقق شود، بستگی به مدیریت هوشمندانه، مشارکت جهانی و رعایت اصول اخلاقی دارد.
در ادامه استاندار اصفهان در سخنان خود به اولویتهای توسعه استان اشاره کرد و گفت: از بدو ورود به استان اصفهان، چند اولویت اصلی را تعیین کردیم: گردشگری که به دلیل ظرفیتهای بینظیر اصفهان در صدر قرار دارد، و سپس توسعه علمی و فناوری. اصفهان با برخورداری از موهبت دانشگاههای بسیار معتبر، مراکز علمی برجسته، و نیروی انسانی خلاق و مبتکر، پتانسیل عظیمی برای پیشرو بودن در حوزههای مختلف دارد.
وی با تأکید بر نقش هوش مصنوعی در نظام قضایی افزود: هوش مصنوعی میتواند ابزاری قدرتمند برای تحقق عدالت باشد. آگاهیبخشی، ترویج و معرفی کاربردهای این فناوری در حوزه عدالت، اگر با کارگاههای تخصصی و برنامههای آموزشی همراه شود، در فرهنگسازی و ایجاد آمادگی ذهنی بسیار مؤثر است.
استاندار اصفهان به اهمیت تبادل دانش و تجربیات اشاره کرد و گفت: همافزایی بین متخصصین حقوق و فناوری، یادگیری از تجربیات گذشته، و ایجاد زیرساختها و قوانین مناسب، از الزامات بهرهبرداری از هوش مصنوعی است. ما باید بسترهای همکاری بین دانشگاهها، شرکتهای دانشبنیان و نهادهای قضایی را تقویت کنیم.
دکتر جمالینژاد با اشاره به مزایای هوش مصنوعی ادامه داد: این فناوری میتواند دقت در رسیدگی به پروندهها را افزایش دهد، اطاله دادرسی را کاهش دهد، خطای انسانی را به حداقل برساند، و در پیشگیری از وقوع جرم و هوشمندسازی حقوق شهروندی نقش کلیدی ایفا کند. اما باید توجه داشت که هوش مصنوعی تنها یک رویداد علمی نیست، بلکه گامی راهبردی برای تقویت و بهروزسازی نظام قضایی است.
وی با هشدار درباره چالشهای این فناوری اظهار داشت: هوش مصنوعی ذاتاً نه عادل است و نه ظالم؛ این فناوری آینهای از ساختارهای ماست. اگر به درستی جهتدهی شود، میتواند در خدمت عدالت باشد، اما اگر بدون هدایت اخلاقی و انسانی به کار گرفته شود، ممکن است به ظلم منجر شود.
استاندار مثالهایی از خطرات هوش مصنوعی آورد: برای نمونه، در شرکت آمازون، الگوریتمهای گزینش رزومه به تبعیض علیه زنان منجر شد. یا در سیستمهای امتیازدهی اعتباری خودکار، عدم شفافیت و جعبه سیاه بودن تصمیمگیریها، امکان اعتراض عادلانه را سلب میکند. این موارد نشاندهنده تمرکز قدرت در شرکتهای بزرگ و تقویت نابرابری اقتصادی و آموزشی است.
دکتر جمالینژاد راهکارهایی نیز ارائه کرد: ما باید مسائل اخلاقی را در کنار توسعه فناوری قرار دهیم و قوانین مناسب تعریف کنیم. هوش مصنوعی میتواند فرصتهای بزرگی ایجاد کند؛ مثلاً معلمهای مجازی برای آموزش شخصیسازیشده، رباتهای درمانگر در مناطق دورافتاده، تحلیل بیطرف سوابق قضایی، و کاهش تبعیض انسانی. این فناوری میتواند الگوهای اقتصادی را بهبود بخشد، کودکان در معرض ترک تحصیل را شناسایی کند، و در بحرانهایی مانند کووید-۱۹ منابع را به مناطق آسیبپذیرتر تخصیص دهد.
وی در پایان تأکید کرد: هوش مصنوعی یک انقلاب سهبعدی است: سرعت، دقت، و خلاقیت. اما نیازمند تعادل بین خلاقیت و مشارکت، اتوماسیون و انسانیت، و پیشرفت و اخلاق است. آینده را نه فناوری، بلکه اراده جمعی انسانها میسازد.